ΓΕΝΙΚΑ
Το 1976 έγινε το πρώτο πρωτάθλημα στις ΗΠΑ με χρηματικά έπαθλα 5.000 δολάρια, ενώ οι θεατές ξεπέρασαν τις 30.000. Το 1979 οι νικητές του τουρνουά “King of the beach” εισέπραξαν 11.000 δολάρια και ένα χρόνο αργότερα διοργανώθηκε το πρώτο τουρ με επτά τουρνουά και έπαθλα 52.000 δολάρια. Το 1983 δημιουργήθηκε η ομοσπονδία επαγγελματιών παικτών μπιτς βόλεϊ (AVP) και τρία χρόνια αργότερα δημιουργήθηκε η αντίστοιχη των γυναικών.
Το 1986 διοργανώθηκε στο Ρίο ντε Τζανέιρο η πρώτη διεθνής διοργάνωση, προάγγελος των παγκοσμίων πρωταθλημάτων που άρχισαν το 1987 αρχικά με ένα τουρνουά και από το 1990 με περισσότερα. Από το 1993 καθιερώθηκαν τα παγκόσμια πρωταθλήματα γυναικών.
Διοικητικά το μπιτς βόλεϊ υπάγεται στη παγκόσμια ομοσπονδία βόλεϊ (FIVB) η οποία για πολλά χρόνια βρίσκονταν σε σύγκρουση με την Ένωση Επαγγελματιών Αθλητών μπιτς βόλεϊ των ΗΠΑ που διεκδικούσαν τα σκήπτρα. Το 1993 διοργανώθηκε το πρώτο ευρωπαϊκό πρωτάθλημα.
Χρονιά σταθμός για το άθλημα ήταν το 1996 που για πρώτη συμπεριλήφθηκε στο επίσημο πρόγραμμα των Ολυμπιακών Αγώνων. Περισσότερες από 150 χώρες καλλιεργούν επίσημα το άθλημα με περισσότερους από 2.000 επαγγελματίες αθλητές.
ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Οι πρώτοι αγώνες μπιτς βόλεϊ έγιναν στα μέσα της δεκαετίας του ΄80 από εν ενεργεία βολεϊμπολίστες που για να διατηρήσουν την φόρμα τους την θερινή περίοδο οργάνωσαν τουρνουά μπιτς βόλεϊ στις παραλίες της Αττικής. Το πρώτο επίσημο τουρνουά το διοργάνωσε στην παραλία του ΕΟΤ στην Βάρκιζα 1-7 Αυγούστου το 1988 η Ένωση Σωματείων Πετοσφαίρισης Δυτικής Αττικής (ΕΣΠΕΔΑ) με ομάδες τεσσάρων παικτών (4Χ4), ενώ το γήπεδο είχε διαστάσεις 7μ. 50Χ7μ.50. Έλαβαν μέρος 32 ομάδες και 128 αθλητές. Νικητές ήταν η ομάδα των Γολέμη / Τζεβελεκίδη / Τσίγκου / Σαβρανίδη που στον τελικό νίκησαν 11-5, 11-5 την ομάδα των Αναγνωστόπουλου / Αυγερόπουλου / Τσιρώνη / Πανταδάτου. Στις γυναίκες έγιναν αγώνες επίδειξης. Η ομάδα των Χαριτίδου / Μάρκου / Φαχουρίδου / Κοκκαλίδου νίκησε στον τελικό τις Πλιώτα / Μουζακίτου / Σουρβίνου / Πίκιου 15-6, 15-10.
Το 1989 (27-30 Ιουλίου) έγινε στην Βάρκιζα η ΕΣΠΕΔΑ διοργάνωσε για δεύτερη συνεχή χρονιά ένα τουρνουά με συνολικό κόστος 253.000 δραχμές. Έγιναν για πρώτη φορά στους άνδρες αγώνες 3Χ3. Νικητές ήταν οι Κολιόπουλους / Τεντζέρης / Λακασάς και νικήτριες οι Ξερικού / Ραβανοπούλου / Σπηλιωτοπούλου / Παλούκη.
Οι πρώτες εθνικές ομάδες μπιτς βόλεϊ συγκροτήθηκαν το 1990 χρονιά που ιδρύθηκε και ο Πανελλήνιος Σύνδεσμος Αθλητών Πετοσφαίρισης (ΠΑΣΑΠ). Στα τρία τουρνουά που διοργανώθηκαν εκείνη την χρονιά στη Βάρκιζα δικαίωμα συμμετοχής είχαν αθλητές και αθλήτριες με δελτίο στην ΕΟΠΕ. Οι Τριανταφυλλίδης / Τριανταφυλλόπουλος / Γόντικας πήραν τα δύο πρώτα τουρνουά στις 23-24/6 και 30/6-1/7, ενώ το τρίτο κέρδισαν αήττητοι οι Σπανός / Λυκούδης / Δ. Καζάζης. Μετά το τέλος των αγώνων δημιουργήθηκε για πρώτη φορά ατομική κατάταξη. Στις τρεις πρώτες θέσεις βρέθηκαν οι Τριανταφυλλίδης 605 βαθμοί, Σπανός 605, Τεντζέρης 575.
Το πρώτο επαγγελματικό πρωτάθλημα με εννιά τουρνουά έγινε από την ιδιωτική εταιρία (VPA) το 1991 με τουρνουά και εκτός Αττικής όπως στην Κέρκυρα, τη Χαλκιδική και τη Καλαμάτα με ομάδες 3Χ3 και γήπεδα διαστάσεων 9μ. Χ 9μ. Συνολικά έλαβαν μέρος 90 αθλητές και 43 αθλήτριες. Οι τρεις πρώτοι στην τελική κατάταξη των ανδρών ήταν οι Σ. Καζάζης 750 βαθμοί, Δ. Καζάζης 720, Ξεροβάσιλας 660. Ο μεγάλος άτυχος εκείνης της χρονιάς ήταν ο Σπανός ο οποίος αν και ήταν πρώτος μετά το 3ο τουρνουά έπεσε θύμα τροχαίου, ράγισε τον αστράγαλο του, έμεινε εκτός αγώνων και έπεσε στην 5η θέση της τελικής με 570 βαθμούς, ενώ ο Ανδρεάδης είχε 625. Στις γυναίκες στην πρώτη θέση ισοβάθμησαν οι Καρακώστα, Μήτση με 510 βαθμούς.
Το 1992 το πρωτάθλημα διοργάνωσε και πάλι η VPA. H τριπλέτα των Τριανταφυλλίδη / Σπανιού / Ανδρεόπουλου μονοπώλησε τις πρωτιές έχοντας δυσκολότερο αντίπαλο την ομάδα των αδελφών Καζάζη / Ανδρεάδη. Για πρώτη και τελευταία φορά έκανε την εμφάνιση του ο Νίκος Σαμαράς με συμπαίκτες τους Σπανό / Παπαθανασίου και μάλιστα κέρδισαν και ένα τουρνουά. Τουρνουά σταθμός ήταν αυτό που έγινε 18-19 Ιουλίου στην Παλαιά Φώκαια καθώς είχαμε για πρώτη φορά συμμετοχή ομάδων με δύο παίκτες (2Χ2). Στις γυναίκες, η τριάδα των Μήτση / Ροτσίδου / Κωστοπούλου σάρωσαν όλα τα τουρνουά κατακτώντας και τη πρώτη θέση στην κατάταξη με 1725 βαθμούς, αφήνοντας δεύτερες τις Ξερικού / Χέλιου με 1290.
Το 1993 ο Τριανταφυλλίδης αποχώρησε από την εθνική ομάδα και μαζί με τους αδελφού Καζάζη έφτιαξαν ασυναγώνιστη τριπλέτα που κυριάρχησε σε όλα τα τουρνουά. Εκείνη τη χρονιά είχαμε και την πρώτη συμμετοχή ξένων όπως οι Αταρς, Πλαβίνσκις, Γκόρτσανιουκ, Ούρναουτ, Ρίστιτς, Τζούριτς. Οι Τριανταφυλλίδης / Σ. Καζάζης μοιράστηκαν την πρώτη θέση στην τελική κατάταξη με 2520 βαθμούς, ενώ ο Δ. Καζάζης έμεινε τρίτος με 2370 και ο Φάκας τέταρτος με 1200. Στις γυναίκες η Λία Μήτση αποχώρησε λόγω εγκυμοσύνης και στην κορυφή πέρασαν οι Γιαλένιου / Μπάμπουλη με 1540 βαθμούς και τρίτη η Κωστοπούλου με 1250.
Η χρονιά σταθμός ήταν το 1994 όπου η ομοσπονδία βόλεϊ (ΕΟΠΕ) διοργάνωσε το πρώτο πανελλήνιο πρωτάθλημα με οκτώ τουρνουά και συνολικά έπαθλα 21.6 εκ. δραχμές. Έλαβαν μέρος 110 αθλητές και 39 αθλήτριες. Η σημαντικότερη καινοτομία ήταν η καθιέρωση αγώνων με ομάδες δύο παικτών (2Χ2) όπως στο παγκόσμιο μπιτς βόλεϊ. Οι Τριανταφυλλίδης / Σ. Καζάζης κέρδισαν τα τρία από τα επτά τουρνουά, ενώ σε δύο ήταν απόντες λόγω της συμμετοχής τους σε τουρνουά του παγκοσμίου και ευρωπαϊκού μπιτς βόλεϊ. Έτσι βρήκαν την ευκαιρία να διακριθούν και οι Μαυράκης / Κουτουλέας που μαζί με τους δύο πρώτους συγκρότησαν τις εθνικές ομάδες. Η ατομική τελική κατάταξη διαμορφώθηκε ως εξής: Τριανταφυλλίδης 3.900 βαθμοί (1.635.000 δρχ.), Σ. Καζάζης 3.800 βαθμοί (1.555.000 δρχ.), Κουτουλέας 3.050 βαθμοί (910.000 δρχ), Δ. Καζάζης 2.990 βαθμοί (1.097.000 δρχ.).
Στις γυναίκες οι Μήτση / Μπάμπουλη κατέκτησαν τα πέντε από επτά τουρνουά. Τα υπόλοιπα δύο πήραν οι Σφυρή / Καραντάσιου οι οποίες ακόμη και σήμερα – έξι χρόνια αργότερα – όχι μόνο πρωταγωνιστούν αλλά είναι και η μοναδική ελληνική ομάδα που διεκδικεί με αξιώσεις την πρόκριση στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Σίδνεϊ. Στη πρώτη θέση της ατομικής γενικής κατάταξης ισοβάθμησαν οι Μήτση / Μπάμπουλη με 4.000 βαθμούς που εισέπραξαν από 888.000 δραχμές, η Καραντάσιου με 3.500 βαθμούς (668.000 δρχ) και η Σφυρή με 2.900 βαθμούς (536.000 δρχ).
Το 1994 έγινε στο Σχοινιά και το τουρνουά King of the beach με τον Τριανταφυλλίδη να κερδίζει τον τίτλο και 480.000 δρχ. μόλις για ένα πόντο καθώς μαζί με τον Κυριακάκη νίκησαν τους Καζάζη / Νικόπουλο 12-7, αλλά με παρτενέρ τον Νικόπουλο έχασε από τον Σ. Καζάζη 12-8.
Από το 1995 μέχρι και το 2000 τα χρηματικά έπαθλα αυξήθηκαν θεαματικά, ενώ η τηλεόραση και οι χορηγοί αποτελούν μόνιμο σύντροφο όλων των διοργανώσεων. Στα οκτώ τουρνουά του πανελλήνιου πρωταθλήματος 2000 μοιράστηκαν συνολικά 32.9 εκ. δραχμές εκ των οποίων τα 23.5 εκ. δραχμές στα τουρνουά των ανδρών και τα 9.4 εκ. δραχμές στα τουρνουά των γυναικών.
Σε διεθνές επίπεδο η μεγαλύτερη επιτυχία του ελληνικού μπιτς βόλεϊ ήταν η συμμετοχή της ομάδας των Σφυρή / Καραντάσιου στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Σίδνεϊ όπου έλαβαν την 17η θέση. Στη παραλία Μποντάι του Σίδνεϊ η ελληνική ομάδα έχασε αρχικά από τις ιταλίδες Μπρουσκίνι / Σολάζι με 15-2 σε 34΄, στη συνέχεια νίκησε τις τσέχες Χούντσοβα / Τομπιάσοβα 15-6 σε 29΄, αλλά καθοριστικό αγώνα για είσοδο στην 16αδα έχασαν από τις γερμανίδες Φρίντρισχεν / Μους με 15-7 σε 36΄.
ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ
Το 1993 διοργανώθηκε από την CEV το πρώτο ευρωπαϊκό πρωτάθλημα στην Αλμέρια με την συμμετοχή 24 εθνικών ομάδων, ενώ το 1994 τα τουρνουά έγιναν πέντε με έπαθλα 30.000 δολάρια και μπόνους 25.000 δολάρια. Πρωταθλήτρια Ευρώπης αναδείχτηκε η ομάδα των Κβαλχέιμ / Μαασέιντ από τη Νορβηγία, ενώ η εθνική Ελλάδος ήταν 30η στους άνδρες. Το 1995 ήταν προολυμπιακή χρονιά και στο Εσπίνιο 18 ομάδες από 12 χώρες διεκδίκησαν την πρόκριση τους στην Ατλάντα.
Τις πρώτες εθνικές ομάδες συγκρότησαν οι Τριανταφυλίδης / Σ. Καζάζης, Κουτουλέας / Ρουμελιώτης και Μαυράκης στους άνδρες και Σφυρή / Καραντάσιου στις γυναίκες. Επιτυχίες σταθμός για το ελληνικό μπιτς βόλεϊ ήταν η πρώτη θέση των Καραντάσιου / Σφυρή στο τουρνουά του ευρωπαϊκού πρωταθλήματος ΄99 που έγινε στο Ξυλόκαστρο, η πρώτη θέση των Κουτρουμανίδου / Θεοδώρου στην τελική φάση του ευρωπαϊκού νεανίδων ΄99 στην Ισπανία και η δεύτερη θέση των Μπελιγράτη / Κελεπούρη στο ευρωπαϊκό πρωτάθλημα ελπίδων που έγινε στον Σχοινιά το ΄99. Οι πρώτοι αγώνες μπιτς βόλεϊ έγιναν στις αρχές της δεκαετίας του ΄20 στην Χαβάη αλλά και στην παραλία Σάντα Μόνικα της Καλιφόρνια η οποία τελικά διεκδικεί και την μητρότητα του αθλήματος. Τα πρώτα οργανωμένα και αθλοθετημένα τουρνουά έγιναν στο Μανχάταν. Το μπιτς βόλεϊ πέρασε τον Ατλαντικό το 1927 οπότε είχαμε και το πρώτο τουρνουά που έγινε σε ένα καμπ κοντά στο Παρίσι. Μέχρι το 1930 το νέο άθλημα είχε υιοθετηθεί από την Βουλγαρία, την Τσεχία και την πρώην ΕΣΣΔ. Μέχρι τότε οι ομάδες είχαν στην σύνθεση τους έξι παίκτες και απαγορεύονταν τα “καρφιά”. Στις αρχές της δεκαετίας του ΄30 έκαναν την εμφάνιση τους τα πρώτα τουρνουά 2Χ2 στην Σάντα Μόνικα. Το πρώτο επαγγελματικό πρωτάθλημα 2Χ2 έγινε στις ΗΠΑ το 1947 με πρωταθλητές τους Σίνεζ / Χάρις, ενώ την επόμενη χρονιά είχαμε την είσοδο του πρώτου χορηγού. Η PEPSI πέρασε στην ιστορία ως η πρώτη εταιρία που στήριξε το μπιτς βόλεϊ στις ΗΠΑ.
Στην διάρκεια του Β΄ παγκοσμίου πολέμου το μπιτς βόλεϊ ήταν ο μόνιμος σύντροφος των αμερικανικών στρατευμάτων που με την σειρά τους διέδωσαν το άθλημα σε πολλές χώρες. Το 1950 διοργανώθηκε το πρώτο πρωτάθλημα στις ΗΠΑ και στην Βραζιλία όπου εκδηλώθηκαν φαινόμενα υστερίας από τους λάτρεις του αθλήματος. Σχεδόν σε όλες τις φημισμένες παραλίες της όμορφης χώρας της Ν. Αμερικής και ειδικά στην Κόπακαμπάνα και Ιπανέμα τοποθετήθηκαν φιλέδες και ο τύπος της εποχής χαρακτήρισε το φαινόμενο “Beachmania” που χτυπάει την Καλιφόρνια και την Κόπακαμπάνα.
Πηγή: Τμήμα Beach Volley Ελληνικής Ομοσπονδίας Πετοσφαίρισης
